DOKTOR REŞİT GALİP

1931 yılı , Dolmabahçe'de  Mustafa Kemal Paşa misafirleriyle yemek yiyordu. Maarif Vekili (Milli Eğitim Bakanı) Esat Bey'de sofrada buunuyordu ve yapılan işleri anlatıyordu :

-Kız öğrencilerin kısa etek, kısa çorap ve kısa kollu gömlek giymeleri uygun değil, daha kapalı giyinmeleri konusunda bir tamim hazırlayacağız,dedi.

Sofrada bulunan Doktor Reşit Galip :

-Yanlış düşünüyorsunuz beyefendi, bu bir geriliktir. Kadınlar artık eski durumda yaşayamazlar, inkılaplardan en mühimi kadınlara verilen haklardır, başka türlü batılılaşmakta olduğumuzu iddia edemeyiz, diye Esat Bey'e karşı çok sert bir konuşma yaptı.

Mustafa Kemal Paşa kendi sofrasında Vekil'in zor duruma düşmesinden hoşlanmadı ve olayı kapatmak istedi :

-Bu konuyu uzatmayalım, burada kapatalım, kısa çorap giyip giymemek çok önemli değildir, sonra tartışırız, dedi. Reşit Galip :

-Af buyurunuz Paşam, bu inkılap ve zihniyet meselesidir, müsaade buyurursanız fikrimizi söyleyelim, diye ısrar etti. Hatta daha ileri giderek diyeceğim ki, sizin huzurunuzda bu sofrada inklapları zedeleyecek icraattan bahsedilmesi küstahlıktır, hoş görülemez, dedi.

Mustafa Kemal Paşa bu sert konuşma karşısında Reşit Galip'e :

-Yorgun görünüyorsunuz, madem konuşmalar da hoşunuza gitmiyor, gidip istirahat edebilirsiniz, dedi.

Reşit Galip aldırmadı :

-Burası milletin sofrasıdır, kovulmamalıyım. Kendimi iyi hissediyorum, kalkmam, diye cevaplandırdı.

Paşa işi uzatmak istemedi :

-O halde biz kalkalım, masayı beyefendiye bırakalım, diyerek kalktı ve hemen odasına çekildi. Diğer misafirler de kalktı. Reşit Galip bir süre sofrada yalnız oturduktan sonra, pencere kenarında başka bir koltuğa geçerek sabaha kadar oturdu. Sabah yaverlerden birine :

-Ankara'ya trenle döneceğim, istasyona gidiyorum, diyerek sarayı terk etti.

Kemal Paşa, gece bir süre kendi odasından durumu izledi ve sabah olunca Reşit Galip Beyîn nereye gittiğini sordu. Aldığı bilgilere göre Reşit Galip'in saraydan ayrılırken, cebinde hiç parası olmadığı için Başkatip Tevkif Bey'den 25 lira borç aldığını öğrendi.

-Cebinde beş parası yok ama karakterinden hiç taviz vermiyor, diyerek üzüntüsünü belirtti.

Birkaç ay sonra, Doktor Reşit Galip Bey Maarif Vekilliğine getirildi ve Üniversiteler Reformu onun vekilliği döneminde gerçekleştirildi.